Tradycje górnicze

Nieomal na całym świecie patronką górników jest święta Barbara. Jak głosi legenda, na przełomie III i IV wieku, tę piękną dziewczynę ściął mieczem jej własny ojciec Dioskur. Powodem było przyjęcie chrześcijaństwa przez córkę. Chwilę potem, Dioskur zginął rażony piorunem. Stąd święta Barbara jest patronką ludzi „narażonych na wybuchy": artylerzystów, górników i pracowników prochowni. Dla wszystkich zatrudnionych w górnictwie 4. grudnia jest dniem wolnym od pracy. Odbywające się wtedy uroczystości zwane są Barbórką.

Duchem kopalnianych podziemi, znanym wśród ludu śląskiego i krakowskiego, jest Skarbek, zwany też Skarbnikiem. Legendarny siwobrody starzec ma dwa oblicza. Z jednej strony jest dobrym opiekunem pracujących pod ziemią. Z drugiej zaś, groźnym i mściwym władcą dusz górników, którzy zginęli w kopalni. Do Skarbka należą wszelkie skarby i kruszce znajdujące się w podziemiach.

Mianowanie na górnika zawsze było uroczystym aktem. Jednym z jego etapów był skok przez skórę - obrzęd przyjmowania adeptów (zwanych lisami) do stanu górniczego. Dzisiaj, skok przez skórę jest nadal kultywowany w ramach uroczystości barbórkowych.

Ważną górniczą tradycją są również karczmy piwne, czyli spotkania gwareckie. Ich uczestnikami są stare strzechy, czyli zasłużeni gwarkowie i zaproszeni goście. Spotkania gwareckie odbywają się według przygotowanych scenariuszy, opartych na rywalizacji w różnych konkurencjach, prowadzonych na wesoło, przeplatanych śpiewem i zabawą wszystkich uczestników.